Puzzel met veel potentie voor de lange termijn

Ton Monasso is manager van de afdeling Datastandaarden bij Aedes, de vereniging van woningcorporaties. Zijn team heeft, samen met hun leden, een roadmap ontwikkeld met vijf sectorstandaarden.

Daarnaast heeft Aedes het Bestuursakkoord Digitale Gebouwde Omgeving in oktober ondertekend en nemen ze sinds oktober actief deel in de digiGO digiDeal ‘Enterprise Architectuur’ voor het gezamenlijk ontwikkelen van de GEBORA referentiearchitectuur. Belangrijk, omdat daarmee een belangrijke groep opdrachtgevers in de sector aansluit.

Ton vertelt over de strategie van Aedes op datastandaarden en waarom dit essentieel is in de digitale samenwerking van woningcorporaties en in de hele keten.

Aedes vertegenwoordigt 262 woningcorporaties die één-derde van alle woningen in Nederland beheren. Aedes helpt de 28.000 medewerkers van die corporaties om hun werk zo goed mogelijk te doen.

Hoe is de afdeling datastandaarden twee jaar geleden ontstaan?

“Twee jaar geleden vroegen onze leden ons om regie te nemen op digitale samenwerking. Er was behoefte aan richting en strategie als het gaat om datastandaarden”, begint Ton. “Het mooie is dat de leden nu, in de afgelopen maand, ook met elkaar hebben besloten de datastandaarden activiteiten structureel onder te brengen bij Aedes. Ons werk wordt daarmee gezien en beloond!”

Wat zijn de belangrijkste vraagstukken bij jullie leden?

“In essentie gaat het erom dat corporaties toegang krijgen tot de juiste data op het juiste moment. Dat gaat niet alleen over corporaties zelf, maar ook over digitale samenwerking met ketenpartners.”

“De Aedes leden hebben drie grote vragen,” legt Ton uit. “Ze willen:

  1. Publieke data voor een maatschappelijke taak, Bijvoorbeeld om woningzoekenden te helpen hun inkomensgegevens betrouwbaar aan te leveren.
  2. Grip op hun eigen gegevens. Het delen en beheren van data roept vragen op, en vraagt om afspraken over bijvoorbeeld toegang en beheer.
  3. ‘Onze woningen, onze data.’ Corporaties hebben verrassend weinig gegevens over hun eigen woningen. Meer data delen binnen de keten kan helpen bij beter plannen, beslissen en uitvoeren.

“Je wint door te kiezen. We focussen op vijf zaken die we goed doen, in plaats van dertig halve oplossingen.”

Vijf standaarden voor gezamenlijke opgaven

Aedes heeft een roadmap ontwikkeld met vijf standaarden. Die helpen de komende drie jaar om gezamenlijke opgaven te realiseren. “Drie hebben te maken met vastgoeddata, zoals ILS-woco, DICO-woco en VERA. Deze zijn relevant voor samenwerking met andere sectoren in de gebouwde omgeving en dus ook in de context van digiGO. Het gaat over informatieleveringsspecificaties tussen opdrachtgevers en –nemers, over het uitwisselen van onderhoudsopdrachten en VERA definieert begrippen en koppelvlakken. De andere twee standaarden zijn vooral van belang voor de sector zelf: DIV-it en de RGS-woco.

Waarom deze vijf standaarden?

“Je wint door te kiezen,” zegt Ton. “We focussen op vijf zaken die we goed doen, in plaats van dertig halve oplossingen. Dit zorgt voor voorspelbaarheid en vertrouwen. Er moet vertrouwen zijn dat deze standaarden over een paar jaar nog steeds actief worden onderhouden en beheerd. Het gaat om uitdagingen waar vaak al meerdere (deel)oplossingen voor bestaan, maar waar we samen één voorkeur kiezen. Vervolgens heb je volume nodig om zo’n keuze vanzelfsprekend te maken in de sector. Dus willen we dat zoveel mogelijk corporaties en ketenpartners meedoen.”

Hoe krijg je partijen mee in jullie visie en strategie op standaarden?

Ton benadrukt dat je niet alles kunt sturen. “We willen graag dat corporaties of aannemers bepaalde standaarden kiezen en toepassen, maar we hebben ze niet aan een touwtje. We moeten ze concreet betrekken bij de keuze en implicaties van de standaarden en stapsgewijs bouwen aan vertrouwen. Zodat zoveel mogelijk corporaties en ketenpartners – als vanzelfsprekend – mee gaan doen.

Softwareleveranciers spelen hierin een belangrijke rol. “We hebben een groep softwareleveranciers die samen met ons werkt aan het ontwikkelen en het goed gebruiken van die vijf standaarden. Zij hebben vaak heel veel inzicht in de behoefte van hun klanten en die input is waardevol. Dit betekent ook dat corporaties vrij kunnen kiezen uit software die volgens dezelfde standaarden werkt.”

Aedes werkt ook actief mee aan initiatieven van digiGO, zoals het Bestuursakkoord en de digiDeals. “Hier promoten we samen met partners als Bouwend Nederland en Techniek Nederland eenheid en gebruik van digitale standaarden. ”Zodat het steeds vanzelfsprekender en makkelijker wordt voor leden en partijen in de keten om mee te doen en de vruchten van die digitale samenwerking te plukken.”

Hoe moeten woningcorporaties daarmee beginnen?

“Begin met de ILS-woco: een richtlijn voor gegevens die wij willen ontvangen bij nieuwbouw, renovatie of wanneer we bestaand bezit digitaliseren. Die bouwen we deels op bestaande standaarden zoals IFC. Als je dit inzet, komt vanzelf de vraag hoe de gegevens die je op die manier verkrijgt ook langere tijd beheerd kunnen worden. We werken aan een standaard daarvoor. Begin met iets kleins waar meerdere partijen tegenaanlopen. Als je dat hebt opgelost ga je verder naar het volgende vraagstuk. Wij zijn dan ook al weer verder om behulpzame antwoorden te bieden.”

Bij de ontwikkeling van standaarden van Aedes speelt de referentiearchitectuur GEBORA een belangrijke rol. Die wordt bij digiGO ontwikkeld. Die biedt straks een gezamenlijk toetsingskader dat helpt om dezelfde taal te spreken. Dit is nu nog te passief – puur als referentie. Het zou mooi zijn als dit actiever gedaan wordt door samen stapsgewijs naar oplossingen toe te werken die boven de losse standaarden of maatregelen – of zuilen binnen onze ketens – uitstijgen. ”

Waarom zijn jullie nu ingestapt op de GEBORA architectuur digiDeal?

Hoewel de GEBORA nog niet volledig volwassen is, ondersteunt Aedes de ontwikkeling ervan. “Deze referentiearchitectuur kan in de toekomst een aanvulling zijn op de VERA architectuur. Wij helpen graag mee om die referentiearchitectuur te definiëren.  De ervaring die wij als Aedes al hebben opgedaan op het gebied van architectuur komt daarbij goed van pas. Zo past de puzzel van architectuur, de beste standaarden en afspraken om data te delen in elkaar. Dat heeft tijd nodig, maar dan heb je wel een mooi, gezamenlijk resultaat. Dat zorgt ervoor dat we de kracht van zoveel mogelijk opdrachtgevers en opdrachtnemers in kunnen zetten om de informatievoorziening in de gebouwde omgeving te verbeteren. Er is nog veel potentie voor de toekomst!