Het AHN wordt gebruikt als omgeving en maaiveld ‘onderlegger’ in de initiatief- & planfase van projecten. Het zorgt voor een vlakdekkende referentie voor grootschalige projecten, het brengt de ligging van het maaiveld in de bestaande situatie in kaart, het is een controle van de (hoogte)ligging van een bouwwerk en van de omgeving en het helpt bij het maken van doorsnedes van een bouwwerk en van de omgeving.
Ontwerpende Partij
Het AHN is de digitale hoogtekaart voor heel Nederland. Het bevat gedetailleerde en precieze hoogtegegevens met minimaal tien hoogtemetingen per vierkante meter. AHN is een samenwerking van de provincies, Rijksoverheid en de waterschappen. De hoogte wordt gemeten met laseraltimetrie: een techniek waarbij een vliegtuig met een laserstraal het aardoppervlak aftast. De AHN wordt periodiek ingewonnen sinds 1996. Ieder jaar wordt een derde deel van Nederland gevlogen. Op dit moment is voor delen van het land AHN5 beschikbaar.
Het gebruik van openbare puntenwolken heeft voor marktpartijen vooral voordelen tijdens de initiatief- & planfase (ofwel de opstartfase van het ontwerp). In een vroeg stadium ontstaat er de behoefte om de ruimtelijke inpassing te beoordelen zonder maatwerk uit te voeren op het project. De AHN wordt dan gebruikt als ‘onderlegger’, ook wel blauwdruk.
De puntenwolken zijn zeer geschikt om in 3D een eerste inzicht te geven in alle facetten van de omgeving. Veel afnemers van AHN-data gebruiken afgeleide producten van de inwinning vanwege de omvang van de dataset. Een van deze afgeleide producten zijn de zogenaamde 0,5 meter maaiveldraster Digitale Terrein Modellen (DTM), deze zijn bedoeld als maaiveldbestand, waarbij alle niet-maaiveld objecten (bomen, gebouwen, bruggen en andere objecten) uit de puntenwolk zijn verwijderd.
De ingewonnen data wordt verwerkt met nauwkeurigere GPS-correcties. Daarna wordt de scandata gefilterd, waardoor de AHN-data ook wordt voorzien van classificatie. Dit maakt het mogelijk om gebouw en vegetatie te filteren van het maaiveld. Zie Figuur 2.
Het productieproces van het AHN bestaat uit een aantal stappen. Van inwinning van de gegevens tot uiteindelijk de beschikbaarstelling via PDOK.
De eerste metingen aan het AHN zijn al in 1996 gedaan. In de tussentijd is er veel veranderd aan de techniek en de specificaties. De precieze kwaliteit van de verschillende AHN producten staat hier beschreven: https://www.ahn.nl/kwaliteitsbeschrijving.
Het inwinproces staat hier omschreven:
https://www.ahn.nl/hoe-werkt-het-inwinnen-van-hoogtegegevens.
Door gebruik te maken van deze bronnen is de onderstaande Basis ILS Puntenwolk voor de AHN4 specifiek ingevuld zodat er een te vergelijken beeld ontstaat met andere puntenwolken.
| Tegel Basis ILS Puntenwolk | Afspraak in het praktijkvoorbeeld | |
| 2.1 Projectlocatie | Dataset is landsdekkend, ingewonnen op verschillende momenten per deelgebied. | |
| 2.2. Tijdens inwinnen | Voor de uitvoering van de vluchten is meestal enkele weken nodig. Dit is onder andere afhankelijk van de weersomstandigheden en het verkrijgen van toestemming om boven bepaalde gebieden te mogen vliegen. | |
| 3.1 Tools Uitvragende partij | Puntenwolkbeheer & ontsluiting via PDOK.nl. De opgezette AHN-kaartbladen in GeoTiff formaat zijn vooral makkelijk te gebruiken in allerlei (GIS) software pakketten. | |
| 3.2 Type informatieproducten | De geclassificeerde puntenwolk is de basis. Verder zijn er een aantal afgeleide producten die veelvuldig gebruikt worden: Digitaal Terrein Bestand; Digitaal Hoogtebestand. | |
| 3.3 Kwaliteits-rapportage bij puntenwolk | De leverancier inwinning levert de data aan Het Waterschapshuis. De data wordt vervolgens gecontroleerd door een onafhankelijke controlepartij. De volgende kwaliteitscontroles worden hierbij uitgevoerd: • Navigatie (Is het volledige projectgebied gevlogen en zitten er geen gaten tussen de vliegstroken) • Relatieve planimetrie (Sluiten de noklijnen van de overlappende stroken op elkaar aan) • Absolute planimetrie (Sluiten de noklijnen van de LiDAR data aan op onafhankelijk gemeten referentie-objecten) • Relatieve hoogte (Sluit het maaiveld van overlappende stroken goed op elkaar aan) • Absolute hoogte (Sluit het maaiveld van de LiDAR data aan op onafhankelijk gemeten referentie velden) • Puntdichtheid (Voldoet de resulterende puntdichtheid aan de eisen) • Puntverdeling (Voldoet de resulterende puntverdeling aan de eisen, m.a.w. liggen de meetpunten niet allemaal vlak bij elkaar maar zijn ze regelmatig gespreid) • Classificatie (Zijn alle punten geclassificeerd volgens de specificaties) • Herbemonstering (Zijn de 50cm en 5m rasterbestanden op een juiste wijze afgeleid van de LAZ data) | |
| 4.1 Uitwisselformaat | LAZ, GeoTiff | |
| 4.2 Bestandsnaam | Geclassificeerde laserdata : C_.LAZ; 0,5 m maaiveld raster (DTM): M_.TIF; 0,5 m ruw raster (DSM - geen klasse water): R_.TIF; DTM & DSM tevens beschikbaar via webservice | |
| 4.3 Coördinatenstelsel | RDNAP | |
| 4.4 Vast Meetpunt | - | |
| 4.5 Relatieve Nauwkeurigheid | Z (hoogte) max 3cm standaardafwijking van ieder individueel punt. | |
| 4.6 Absolute Nauwkeurigheid | Z (hoogte) max 5 centimeter nauwkeurig op maaiveldniveau (systematische afwijking) Planimetrische nauwkeurigheid is zodanig dat objecten van 2x2 meter eenduidig en met een positieafwijking van maximaal 50cm kunnen worden geïdentificeerd. | |
| 4.7 Resolutie | 10-14 punten per vierkante meter, gebied rond Schiphol 20-24 punten per vierkante meter | |
| 4.8 Plakdikte | Tot zo’n 20cm (hoogte) | |
| 4.9 Dekking | Landsdekkend | |
| 4.10 Kleur of Zwart-wit | Zwart-wit, kleuring op basis van luchtfoto’s | |
| 4.11(On)gestructureerd | Ongestructureerd | |
| 4.12 Classificatie | Eigen: maaiveld (grond), gebouwen (beperkt), kunstwerken (beperkt), water en overig | |
| 4.13 Opschonen | - | |
| 4.14 Opdelen of beperken bestandsomvang | LAZ is van een grote bestandsomvang, veelal wordt door eindgebruikers enkel gebruik gemaakt van afgeleide deelproducten. |