Praktijkvoorbeeld: maatvast ontwerp & realisatie

De aannemer of het ingenieursbureau maakt vaak gebruik van CAD- of BIM-modellen, die niet op RD-coördinaten gepositioneerd zijn. Redenen hiervoor kunnen zijn dat het tekentechnisch niet handig is om een project een hoekverdraaiing te geven en de diverse CAD- of BIM-applicaties kunnen niet werken met meerdere nulpunten. Ook kunnen verschillende veelgebruikte applicaties niet met grote coördinaten omgaan.

Doelgroep

Hoofdaannemer, Ingenieursbureau

Introductie

In de praktijk wordt er daarom gewerkt in een lokaal stelsel voor de positionering van model- en tekenwerk. Als een puntenwolk gebruikt wordt om de bestaande toestand in het BIM-model te controleren, is het van belang een goede afstemming tussen de nulpunten af te spreken. 

De meeste aannemers en ingenieursbureaus geven daarom de voorkeur aan een puntenwolk die aangeleverd wordt op het lokaal stelsel. Hierbij is het van belang om translatie en rotatie vast te leggen.  

Voorbeeld vastlegging translate en rotatie in Revit: 

Praktijkvoorbeeld Maatvast

Procesdefinitie

Voor het positioneren van de puntenwolk zijn verschillende opties gangbaar. 

Mogelijkheden uitlijning: 

  • Optie 1: Afstemming op basis van het aangeleverde of samen af te spreken stelsel en nulpunt.
  • Optie 2: Uitlijning best-fit op praktijksituatie buiten. Denk aan een archief tekening of reeds uitgewerkt model.

Kies het vaste punt in het bestaande gebouw zorgvuldig. Voorkom dat het gekozen punt bij sloop of nieuwbouw verdwijnt. En zorg dat de hoogteligging (Z) goed bepaald kan worden:

  • Hoofdentree b.k. (bovenkant) dorpel 
  • Hoofdentree b.k. (bovenkant) ruwevloer indien ruwevloer zichtbaar is 

Om de hoekverdraaiing goed te kunnen doen: 

  • Uitlijning op de langst mogelijke gevel 
  • Uitlijning op de kolommenrij van constructie 

TIP: Teken een meterpeil af ter plaatse van bepaling NAP, hierdoor komt het meterpeil ook vast te liggen in de Pointcloud

Generiek proces voor bovengenoemde mogelijkheden: 

1. De hoofdaannemer doet een uitvraag om een Pointcloud te laten maken

  • Het doel wordt vastgelegd in de uitvraag 
  • Bijvoorbeeld: de bestaande situatie controleren met een BIM-model  
  • Bijvoorbeeld: het opzetten van een BIM-model  
  • Bijvoorbeeld: het controleren van de maatvoering ten opzichte van het tekenwerk

2. In de uitvraag wordt vastgelegd aan welke eisen dit dient te voldoen

  • Optie 1 – Indien BIM-model aangeleverd: 
  • Optie 2Afspraken over best-fit / Pointcloud uitgangspunt : 
    • Wat zijn goede afspraken:  
      • Gevel of kolommen aanhouden? 
      • Indien gevel, welke gevel horizontaal uitlijnen?
      • Indien klommen, welke kolommen aanhouden? 
      • Welke hoogte aanhouden 
        • Woning > dorpel voordeur 
        • Bovenkant ruwe vloer t.p.v. voordeur 
        • Trappenhuis  

3. Het scanbedrijf voert de scan uit op locatie:

  • Positionering van het lokaal stelsel 
    • Is er al een maatvoerder aanwezig? 
      • Grondslag maatvoerder 
      • Vast meetpunt met het totalstation  
    • Nog geen maatvoerder op locatie aanwezig 
      • Zelf aanbrengen volgens de tips. 

4. Het scanbedrijf draagt zorg voor de nabehandeling van de Pointcloud

  • Positionering van de Pointcloud  
  • Visuele controle samen met de opdrachtgever 
  • Afgesproken nulpunt (coördinaten) meegeven aan de Pointcloud 

5. De Pointcloud wordt aangeleverd bij de aannemer

  • Wordt aangeleverd volgens vooraf gemaakte afspraken. 

6. De Pointcloud wordt gebruikt. 

Specifieke afspraken

In dit gebruiksvoorbeeld werd de Basis ILS Puntenwolk als volgt toegepast. 

Tegel Basis ILS Puntenwolk Afspraak in het praktijkvoorbeeld
1. Waarom? Vastleggen startsituatie:
• Bewijslast voor latere schade / aansprakelijkheid
• Verkenning huidige situatie (oplossingen)
• Visuele leidraad voor besprekingen
• Afmetingen ophalen online beschikbaar stellen aan meewerkende partijen. Ontlasting van de (toekomstige) bouwplaats
• Verkenning circulariteit (urban mining)
2.1 Projectlocatie • Adres, route, locatie
• Bij wie te melden
• Of de locatie wel of niet in gebruik is (bewoning of originele bedrijfsactiviteit) i.v.m. regels AVG.
• Veiligheid; de benodigde PBM’s, valbeveiliging, wel of geen begeleiding
2.2. Tijdens inwinnen Scanroute tijdens werkzaamheden
3.1 Tools Uitvragende partij Het doel van de scan bepaalt welke tools/software er worden gebruikt. Overall is dit Recap/Navisworks/ACC.
3.2 Type informatieproducten n.v.t. De puntenwolk wordt gebruikt om de bestaande toestand te coördineren met het aangeleverde ontwerp. Zo proberen we het prestatiemodel zo nauwkeurig mogelijk richting de waarheid te krijgen zodat het productiemodel zo efficiënt mogelijk kan worden opgezet.
3.3 Kwaliteits-rapportage bij puntenwolk Wordt nog niet gedaan…
4.1 Uitwisselformaat E57 om hier zelf RCP van te genereren voor gebruik binnen diverse software
4.2 Bestandsnaam bouwwerk_gebouwdeel/werkpakket_partij_afkorting discipline_omschrijving scope
4.3 Coördinatenstelsel Hierbij vragen we om project nulpunt vanuit het BIM Uitvoeringsplan (BUP). Hierin staat omschreven wat het 0,0,0 (x,y,z) punt is en hoe dit relateert t.o.v. het bouwwerk. Veelal vragen we ook een los bestand waarin de checkerboards zijn vastgelegd met deze punten en een bestand met dezelfde checkerboards met RD-coördinaten, die we gebruiken bij het vastleggen en overdragen bij revisie-set of zelfs As Built.
4.4 Vast Meetpunt Zie 4.3
4.5 Relatieve Nauwkeurigheid Vooraf wordt aangegeven waar de aandachtpunten zitten, denk hier aan passing kozijnen bij renovatie, prefab beton en staalwerk. De bouwtoleranties worden altijd in acht genomen en vooraf besproken.
4.6 Absolute Nauwkeurigheid Zie 4.3
4.7 Resolutie Zie 4.5
4.8 Plakdikte Zie 4.5
4.9 Dekking Zie 4.5
4.10 Kleur of Zwart-wit In basis zou zwart-wit voldoende moeten zijn. Veelal wordt er ook gekeken naar materialisering en is kleur een handige tool. Bij renovatieprojecten waar specifieke patronen terug moeten komen zoals bij metselpatronen of mozaïek is kleur een eis.
4.11(On)gestructureerd Voor het online publiceren van de puntenwolk is een gestructureerde puntenwolk een must. Structureren en optimaliseren zorgt voor lichte en goed handelbare puntenwolken. Ook als onderleggen bij modelleerwerk is het prettig een licht model te gebruiken. Je schoont hiermee ook de overlap van scanopstellen mee op.
4.12 Classificatie Nog geen ervaring mee. Voor circulariteit (urban mining) zou dit een geweldige tool zijn. Zeker wanneer dit automatisch gaat.
4.13 Opschonen Onnodige delen wissen zoals rondlopende personen, voertuigen. Dit geldt ook voor punten buiten het bouwterrein. Zwevende punten van reflectie of van refractie of ander scanfouten opschonen. Door te structureren schoon je ook de overlap van scanopstellingen op (4.11). Voor woningbouw wordt er (indien nodig) nog gekeken naar AVG gevoelige informatie. Ook deze wordt opgeschoond voorgaande aan het beschikbaar stellen puntenwolk.
4.14 Opdelen of beperken bestandsomvang Bij te grote en niet handelbare modellen in de bouw worden de modellen vaak opgedeeld in vooraf bepaalde bouwdelen. Er kan ook nog worden gekozen de bouwlagen los te knippen. Voor woningbouw wordt er vaak per woonblok gescand.
WP Table Builder