Weet jij wat een Deus Ex Machina is? Ik moest het ook opzoeken… De vertaling uit Latijn is ongeveer ‘een god uit de machine’. De oorsprong heeft echter niet met techniek of machines te maken, maar het komt uit het theater.
Door Roger Tan, directeur Programma’s & Projecten digiGO, 22 mei 2024
Als er in een verhaal of op het toneel een schijnbaar onoplosbaar probleem was, dan werd deze impasse opgelost door een onverwachte interventie van een nieuw persoon (of godheid), een gebeurtenis, een ‘ding’ of superkracht: de Deus Ex Machina.
Afgelopen weken heb ik een aantal keren, naar aanleiding van meetings die ik had of dingen die ik las, dramatisch mijn blik richting de hemel gericht en hard zitten nadenken wat in onze ontwerp,- bouw-, en techniek sector de Deus-Ex-Machina zou moeten zijn om onze digitale samenwerkingsuitdaging op te lossen.
Wat is het schijnbaar onoplosbare probleem? Heel veel partijen in onze sector en ketens, van opdrachtgevers tot aannemers, van ingenieurs tot toeleveranciers, van installatiebedrijven tot vergunningsverleners, geven aan hetzelfde te willen:
Een gebouwde omgeving waarin we allemaal met dezelfde standaarden werken, door de keten heen veilig data delen en daarmee slimmere oplossingen en toepassingen voor grote maatschappelijke problemen versnellen.
Om dit te bereiken zitten we, in allerlei gremia, met elkaar aan tafel, praten we erover, zien we de hobbels en uitdagingen, maar komen we altijd tot de conclusie dat meer standaardisatie en afspraken de juiste weg zijn.
En er zijn al goede voorbeelden: digitale samenwerkingsprojecten waar meters gemaakt worden, partijen elkaar vinden, uitproberen, falen, maar vooral ook: werkende oplossingen realiseren. Al die cases, nu vaak nog gedaan door de digitale voorhoede in de gebouwde omgeving, moeten zorgen dat er een grotere groep in beweging komt.
Meer en meer bedrijven en organisaties haken aan, schalen op en oogsten resultaten. In de gesprekken die ik voer met onze partnerorganisaties en partijen, die meedoen aan digiDeals of het DSGO willen toepassen, hoor ik de behoefte aan succesvolle projecten, aan het delen daarvan en het verder uitbreiden van de olievlek.
Toch gaat ons dat niet snel genoeg. Het zijn stukjes van ketens en onderdeeltjes waarop we succes hebben met meestal een aantal partijen. Maar als gehele sector lukt het ons veel lastiger om concrete acties te formuleren waar we grote stappen mee zetten.
Telkens krijgen we kip-ei discussies (moet je het verplicht stellen of afdwingen? Of juist de markt z’n werk laten doen?) Of zijn de belangen, de timing of eerder falen een rem op scherpe afspraken en keuzes. Dan blijken die goede wil en mooie ideeën niet voldoende te zijn, maar is er een grotere kracht nodig: de digi-Ex-Machina….
Stiekem willen we allemaal dat die oplossing van één partij komt, iemand die de verantwoordelijkheid pakt en vanuit één sterk verhaal of overtuiging de weg bepaalt. Waar we ons dan vervolgens allemaal veilig achter kunnen scharen met de neus dezelfde kant op. Zonder risico of wrijving.
De realiteit is dat zo’n partij niet bestaat – en waarschijnlijk ook dat als ‘ie bestond, we toch te eigenwijs zouden zijn om ernaar te luisteren. Volgens mij moeten we allemaal, vanuit ons eigen perspectief en onze rol in de keten, een hoofdstuk in dat verhaal schrijven. En onszelf overtuigen dat dit grote verhaal werkt – én dat de weg daar naartoe nog heel wat stenen bevat, waar we ons wederom aan stoten.
In dat kader proberen we nu vorm te geven aan een volgende stap met méér impact door een gezamenlijk verhaal met 15 concrete beleidsmaatregelen in een nieuw Bestuursakkoord. Die beleidsmaatregelen gaan op specifieke delen in de keten, op veel verschillende partijen, een duidelijk en krachtig effect hebben. En het zijn maatregelen die op korte termijn in kunnen gaan, met een realistisch tijdspad – zodat we ook snel kunnen implementeren en succes kunnen laten zien.
Klinkt dat als onmogelijk? Ik denk het niet. Door samen scherp het doel, de weg er heen, onze rol daarin en het effect op de keten te bekijken en te bespreken, kunnen we die stap naar standaardisatie en data delen écht zetten. Die digi-Ex-Machina, dat zijn we zelf. Jij ook – omdat je deze column leest en met digitale samenwerking bezig bent. Hoe spannend en inspirerend is dat!