Mariane ter Veen, Constantijn Molengraaf, Lex Ransijn en Jaco Zonneveld geven een kijkje in de keuken van het DSGO adoptieteam: welke adoptieprojecten zijn er al en hoe dragen deze bij aan de ontwikkeling van het afsprakenstelsel?
Na de succesvolle DSGO werkconferentie op 15 juni zijn we bij digiGO in volle vaart aan de slag met het ontwikkelen van veilige, betrouwbare en gecontroleerde data-uitwisseling. Maar hoe zorgen we ervoor dat organisaties echt gaan werken met DSGO?
Mariane ter Veen, Constantijn Molengraaf, Lex Ransijn en Jaco Zonneveld geven een kijkje in de keuken van ‘DSGO adoptie’ met extra aandacht voor de adoptieprojecten rondom “BIM modellen”. Ze vertellen waar ze op dit moment mee bezig zijn en hoe zij dat doen.
DSGO faciliteert het maken van afspraken over het digitaal uitwisselen van data. Er wordt nu natuurlijk ook al volop data uitgewisseld, maar vaak inefficiënt; per mail(!), of via een nieuwe koppeling voor elk nieuw systeem. En zonder dat de rechthebbende van de data, controle heeft over met wie de data gedeeld wordt.
DSGO maakt het makkelijker data uit te wisselen en opnieuw te gebruiken in de keten, op een veilige betrouwbare en gecontroleerde manier. Het gaat dan om afspraken over ‘hoe’ wisselen we uit (API’s, hoe autoriseren we etc.) en ‘wat’ wisselen we uit, dus (indien nodig) welke specifieke afspraken maken we over welke data je in een specifieke uitwisseling precies uitvraagt.
Als organisaties gebruik maken van DSGO, hoeven ze niet meer elke keer voor elke organisatie waarmee ze willen uitwisselen opnieuw het wiel uit te vinden. Daarnaast is opschaling belangrijk. Om een voorbeeld te geven: als er maar drie mensen een telefoon hebben dan heb je nog maar weinig profijt van het telefoonnetwerk. Hetzelfde geldt voor DSGO. Hoe meer partijen in de sector DSGO gaan gebruiken hoe minder versnippering, en positief gezegd: dan groeien de voordelen voor de sector enorm.
Het doel van adoptie is mensen van organisaties in beweging krijgen om daadwerkelijk iets te doen met DSGO. Op dit moment ondersteunen we vanuit adoptie vooral adoptieprojecten die laten zien wat je met DSGO kan doen, zodat ook andere partijen in de sector geïnspireerd raken. Daarnaast gebruiken we de inzichten die we opdoen uit de adoptieprojecten om het afsprakenstelsel verder te ontwikkelen: zijn er aanvullende afspraken nodig om het betreffende adoptieproject te realiseren?
Dat is heel divers. Qua scope moet je dan denken aan:
Laten we eerst even inzoomen op het uitwisselen van BIM-modellen op zich. Het is een hot topic waar momenteel op veel plekken over nagedacht wordt, zowel publiek als privaat. En dan vooral over de mogelijkheden en gevolgen van het uitwisselen van open 3D BIM Modellen. Wat voor nieuwe kansen ontstaan er als we geautoriseerde BIM-modellen gemakkelijk beschikbaar kunnen maken? In plaats van de gebruikelijke platte 2D-tekeningen. Wat betekent dit voor mensen, bedrijfsprocessen, applicaties en verantwoordelijkheden? Dit is een ontwikkeling die nog wel een decennium kan duren.
Wat we nu doen is concrete stappen zetten binnen adoptieprojecten. Zo lossen we direct problemen op, maar geven we ook input voor de strategische ontwikkelingen. Daarover vertellen mijn collega’s graag meer.
Een van de projecten waar het DSGO adoptieteam aan werkt is ‘BIM vergunningsaanvraag grote bouwprojecten’, ook wel ‘BIM vergunningen’ genoemd. We willen de tijd die het kost om een vergunning aan te vragen verkorten. Doel van dit adoptieproject is om een (sub)set van BIM modellen beschikbaar te maken voor de gemeente voordat een vergunningsaanvraag ingediend wordt (via het Digitaal Stelsel Omgevingswet). Als zij daar mee kunnen werken kan de doorlooptijd van de vergunningsaanvraag worden ingekort.
Nu is er vooraf veel overleg over het bouwwerk. Bijvoorbeeld om de impact op de omgeving en diverse belangen te verkennen. Dit wordt afgestemd via platte tekeningen of impressies, soms per e-mail of via een Document Management Systeeem (DMS) of Common Data Environment (CDE).
De regelgeving hangt in veel gevallen af van de exacte locatie van het bouwwerk in Nederland. Gemeenten beoordelen bouwplannen op zaken die zich afspelen in de omgeving van die locatie. Wil je snel de impact van een gepland bouwwerk op de omgeving beoordelen, dan kun je een BIM-model combineren met gegevens uit bestaande geo-informatiesystemen.
Denk aan digitale (3D) steden van bepaalde gemeenten en landelijke kaarten zoals het kadaster of (3D)BAG. Het BIM-model moet dan wel een goede gevalideerde geo-referentie bevatten, zodat je het correct kunt plaatsen. Ons doel is om met zo’n voorbeeld de toegevoegde waarde van het uitwisselen te laten zien.
Om dit soort toepassingen in de toekomst echt breed in de markt binnen bereik te brengen, beginnen we met een paar essentiële stappen:
Tijdens de DSGO werkconferentie van 15 juni waren meerdere concurrerende softwarepartijen bereid om hun implementatie (of beta versie) van IDS en BIM te demonstreren, en openlijk te sparren over de geschiktheid hiervan in deze processen. Dat geeft de belangstelling van de markt wel goed weer!
Bij het adoptieproject ‘Notariële splitsingsakte’ speelt eigenlijk iets vergelijkbaars als bij het project ‘BIM vergunningsaanvraag’, maar op een andere manier.
Uiteindelijk is het toekomstbeeld bij dit project dat een beheerder of bewoner virtueel door zijn gebouw kan lopen en precies kan zien, welke juridische rechten en plichten er rusten op de bouwdelen; Zo is bijvoorbeeld in te zien wie eigenaar is van een openbare ruimte, of welke kleur verf er gebruikt moet worden op welke muren. Aan dat toekomstbeeld wil dit adoptieproject bijdragen.
Op dit moment maakt de notaris een splitsingsakte op basis van ‘platte tekeningen’. En die tekeningen worden opgenomen in het kadaster. Het Kadaster is nu al bezig om ook een 3D BIM model te kunnen opslaan (registreren). In dit adoptieproject zijn we aan het verkennen hoe de BIM modellen zo gedeeld kunnen worden dat er geen bestanden verstuurd hoeven worden, maar de modellen federatief ter beschikking gesteld wordt aan elkaar. Een belangrijk onderdeel daarbij is dat je de betrouwbaarheid van het model kan controleren; bevat het model die elementen die vereist zijn voor de verschillende partijen?
Hoe mooi zou het zijn als de aannemer het model zo ter beschikking stelt dat de notaris er splitsingsakte informatie aan kan toevoegen en/of relateren. En deze vervolgens weer ter beschikking stelt aan het Kadaster voor vastleggen van de informatie in de basisregistratie. En dit zonder kopieën van bestanden of fouten in het model!
Het op federatieve wijze delen van de BIM-modellen is qua toepassing vergelijkbaar aan de toepassing die nodig is voor het adoptieproject BIM vergunningen. De manier waarop een BIM model naar de vergunning-verstrekker verstuurd wordt zou op dezelfde wijze kunnen gebeuren.
Je ziet dus dat dit project in die zin lijkt op BIM vergunningen: het draait er in beide adoptieprojecten om dat je het BIM model uitwisselbaar maakt en/of toegankelijk voor meerdere processen. Daar werken we samen met de betrokken organisaties* aan in dit adoptieproject.
De ILS Configurator is een onlangs gelanceerde tool vanuit digiGO waarmee je onder andere indieningsvereisten voor BIM modellen kan configureren. De organisaties in de adoptieprojecten zoeken juist naar de (machine readable) configuratie(s) voor hun proces. We kijken uiteraard naar de mogelijke samenwerking en samenhang.
Bij de ILS Configurator staat het implementeren van de IDS standaard met hoge prioriteit op de roadmap. Zodra die ontwikkeling gereed is, wordt een digitale workflow mogelijk waarin configuratie(s) uit de ILS Configurator als machine readable IDS kunnen worden ingelezen in gangbare bedrijfssoftware. Dus ik zou zeggen, wordt vervolgd!
Hartelijk dank allen voor jullie uitgebreide toelichting. Dit geeft een goed beeld van waar jullie mee bezig zijn. En dit is een mooie samenhangende aanpak om bij te dragen aan digitalisering van BIM modellen!
voor beide uitgelichte adoptieprojecten geldt: er is door de betrokken organisaties al enorm veel voorwerk verricht. Als DSGO faciliteren wij deze samenwerking verder, met ons netwerk en DSGO kennis. Zo zijn we samen aan de slag om meerwaarde voor de sector te realiseren met datadiensten; en dit leidt weer tot verdere stappen in het implementeren van DSGO en daarmee het oplossen van de uitdagingen van vandaag!
*) Betrokken organisaties bij deze Adoptie projecten