DSGO: oplossingen voor architecten

De architectenbranche bevindt zich in een maatschappij brede digitale transformatie. Samenwerking en digitalisering zijn cruciaal voor de realisatie van de digitale ambities van deze  branche. In een steeds complexere context van projecten is het noodzakelijk om werkprocessen te digitaliseren en data te delen volgens uniforme standaarden. Digitalisering versterkt de positie van de architect.

Digitale innovatie maakt prestatiegericht ontwerpen mogelijk, met real-time toetsing van ontwerpen op duurzaamheidsprestaties. Digitale materiaalpaspoorten bevorderen hergebruik van materialen. Samenwerking met de bouwindustrie richt zich op productie vanuit digitale modellen en minimalisatie van afvalstromen. Digitale ketensamenwerking optimaliseert de samenwerking met andere duurzaamheidspartners.

De positie van de architect in de waardeketen verandert. Traditioneel ligt het zwaartepunt van de werkzaamheden van architecten in de ontwerpfase tot en met de begeleiding van de uitvoering. Maar door digitalisering en nieuwe samenwerkingsvormen verschuiven de grenzen. Architectenbureaus moeten hun rol herdefiniëren om waarde toe te voegen in de gehele waardeketen, van planvorming tot en met recycling. Drie digitale perspectieven schetsen de meest kansrijke trends:

1. Efficiënter ontwerpen

Betere digitale informatie-uitwisseling tussen ketenpartners bevordert efficiëntere ontwerpprocessen. Via het DSGO maken we afspraken over uitwisseling van databronnen die kunnen worden toegepast in parametrische ontwerpen. Daarnaast maken we via het DSGO afspraken over een standaard werkwijze voor het uitwisselen van (3D)BIM ontwerpen. Daardoor kunnen deze op uniforme wijze gedeeld worden met ketenpartners, waarbij de eigendomsrechten van het ontwerp gewaarborgd blijven.

2. Prestatiegericht ontwerpen

Innovatieve digitale ontwerptechnieken, zoals BIM en parametrisch ontwerpen, maken prestatiegericht ontwerpen mogelijk. digiGO zet zich in voor een gestandaardiseerde digitale taal voor het beschrijven van de eisen en de verwachtingen van projecten. Bijvoorbeeld door het digitaliseren van de Informatie Leverings Specificatie (ILS). Daarin staat wie welke informatie op welk moment levert, wie eigenaar is van de informatie, wie de kwaliteit van de geleverde informatie in de gaten houdt, en wie toegang heeft tot welke informatie. Het DSGO maakt het mogelijk om koppelingen hiervoor op een uniforme manier te ontwikkelen. Daarnaast kan met het DSGO de informatie uit bijvoorbeeld de Wkb-dossiers ook weer slim, veilig en betrouwbaar beschikbaar worden voor bevoegd gezag.

3. Gebruiksgericht ontwerpen

Inzicht in het daadwerkelijke gebruik van een bouwwerk kan bijdragen aan betere ontwerpen. Door sensoren en camera’s te plaatsen die inzicht geven in het daadwerkelijk aantal gebruikers en het soort gebruik genereren we waardevolle informatie, waarmee toekomstige ontwerpen nog beter kunnen aansluiten bij de behoeften en de beschikbare ruimte optimaal gebruikt wordt. Door de gebruiksdata digitaal te ontsluiten kan deze efficiënt verwerkt worden in het ontwerpproces. Met het DSGO kunnen er standaard datadiensten ontwikkeld worden, die deze informatie op een uniforme manier beschikbaar maken voor architecten.

Nieuwe verdienmodellen en user stories voor architecten

Bovenstaande perspectieven openen de deur naar nieuwe verdienmodellen zoals:

• Data-gedreven diensten: Advisering op basis van data-analyse van gebouwprestatie;
• Digitale ontwerptools: Ontwikkeling en verkoop van innovatieve digitale ontwerptools;
• Gebruiksgerichte optimalisatie: Continue optimalisatie van gebouwen op basis van gebruikersfeedback.

7 user stories

In het DSGO project “Ketenlandschap” wordt gedetailleerd uitgewerkt welke samenwerkingsketens en welke punten van informatie-uitwisseling als eerste worden gestandaardiseerd in het afsprakenstelsel met user stories. De onderstaande 7 user stories zijn afgeleid van de drie kansrijke trends en perspectieven voor architecten.

1. Als ontwerper wil ik direct inzicht in de prestatie-eisen en randvoorwaarden van het project in mijn ontwerpsoftware, zodat ik het zich-ontwikkelende-ontwerp continu kan toetsen aan deze prestatie-eisen en randvoorwaarden gedurende het ontwerpproject en afwijkingen kan bespreken met alle stakeholders.
2. Als ontwerper wil ik regelmatig inzicht in de prestaties van gebouwen (gebruik, klimaat, energie, kosten etc.) gedurende de exploitatiefase, zodat we het ontwerp van dit gebouw en vergelijkbare gebouwen kunnen verbeteren en aanpassen.
3. Als ontwerper wil ik een directe data-uitwisseling tussen mijn parametrische ontwerpsoftware en de productie van gebouwonderdelen, zodat ik mijn ontwerp direct kan optimaliseren voor efficiënte productie en uitvoering.
4. Als ontwerper wil ik samenwerken met adviseurs, opdrachtgever, uitvoerders, bevoegd gezag en andere stakeholders in één integraal model van het gebouw gedurende het hele traject van ontwerp tot en met uitvoering, zodat ontwerp en statusveranderingen altijd snel en integraal door het hele team kunnen worden gevolgd met minder fouten tot gevolg.
5. Als ontwerper wil ik in de door mij gebruikte ontwerpsoftware direct toegang tot kwalitatieve openbare data uit de leefomgeving, zoals klimaat, verkeer en geluid, zodat ik het ontwerp direct kan doorrekenen op de relevante bijbehorende prestatie-eisen.
6. Als ontwerper wil ik in de door mij gebruikte ontwerpsoftware direct toegang tot kwalitatieve data over de circulaire prestaties van materialen (milieuprestatie data) wat ik kan gebruiken bij mijn ontwerp, zodat ik mijn opdrachtgever kan informeren en kan toevoegen aan het materiaalpaspoort.
7. Als ontwerper wil ik in de door mij gebruikte ontwerpsoftware direct toegang tot wettelijke eisen, normen en bijbehorende data, zodat ik het ontwerp direct hieraan kan toetsen.